Khoảng 2 ngàn trẻ em trên Thế giới dưới 5 tuổi tử vong mỗi ngày vì bệnh tiêu chảy. Trong đó đa số các trường hợp có liên quan đến nước sạch và vệ sinh môi trường.

Nguồn nước hằng ngày tiềm ẩn nhiều căn bệnh

Tiến sĩ – Bác sĩ Lê Văn Nhân
Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM

Tiêu chảy, thương hàn, bại liệt, viêm gan… hay tệ hơn nữa là nhiễm độc, ung thư… đang đe dọa cuộc sống của mỗi gia đình. Nguồn nước gia đình đang sử dụng có “sạch” không? Tại sao nước có mùi hôi? Tại sao nước máy nhưng vẫn bị vàng, bị đục?… là những thắc mắc của rất nhiều người dân.

Nguồn nước ngày càng ô nhiễm có ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt không thưa bác sĩ?

Hiện nay, các nhà máy nước có quy trình xử lý nước hiện đại và chế độ kiểm soát chặt chẽ nguồn nước đầu vào. Vì vậy, chất lượng nước đầu ra luôn đáp ứng các quy định hiện hành về chất lượng.

Nguồn nước ô nhiễm đến đâu còn tùy thuộc vào vùng đất nơi khoan hay đào giếng, vệ sinh môi trường quanh khu vực giếng. Đối với các người dân đang sinh sống tại các chung cư, cao ốc, nhà tập thể, nguồn nước sử dụng là nước máy hoặc nước giếng, đặc điểm nguồn nước này là lưu chứa qua bồn sau đó phân phối đến từng hộ dân. Một số khu vực chưa đủ điều kiện lắp đặt hệ thống mạng lưới, người dân tạm thời sử dụng nước qua các bồn chứa nước tập trung. Quá trình lưu chứa này cũng tiềm ẩn nguy cơ nhiễm vi sinh do lượng clo dư bay hơi trong quá trình vận chuyển, lưu chứa.

Đối với những vùng thiếu nước trầm trọng và nguồn nước ngầm lại không thể khai thác được do nhiễm phèn, mặn. Người dân phải mua nước chở từ các bồn chứa, ghe, xà lan. Nguồn nước này có thể bị ô nhiễm trong quá trình vận chuyển do vật dụng chứa nước chưa đúng quy cách và chưa được vệ sinh hợp lý.

Bệnh do vi khuẩn trong nước gây ra được xem là phổ biến. Vậy trong nước có các loại vi khuẩn nào?

Các vi khuẩn gây bệnh tả, thương hàn, phó thương hàn, lỵ… tồn tại trong nguồn nước bị nhiễm bẩn, hoặc nơi áp dụng biện pháp khử trùng không đảm bảo. Các vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy trẻ em tồn tại trong nước tự nhiên và trong nước uống.

Nước còn bị nhiễm bẩn bởi một số ký sinh trùng như amip, trứng giun sán các loại. Con người có thể mắc bệnh ký sinh trùng khi dùng nước không sạch. Do đó việc khử trùng nguồn nước trước khi phân phối cho người tiêu dùng là hết sức cần thiết.

Kim loại nặng trong nguồn nước và ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng

Có rất nhiều kim loại nặng trong nước bao gồm Antimon (Sb); Asen (As); Cadmium (Cd); Crom (Cr); Đồng (Cu); Chì (Pb); Thủy ngân (Hg); Kẽm (Zn)…Các kim loại này đều gây nhiều tác hại đối với sức khỏe người sử dụng như ung thư, nhiễm độc, … gây tích tụ sinh học với hàm lượng nhỏ. Vì vậy, nguồn nước theo tiêu chuẩn chất lượng quy định rất chặt chẽ đối với các kim loại nặng.

Tại sao nước nhà tôi thỉnh thoảng có mùi tanh rất khó chịu?

Nước có mùi vị lạ gây cảm giác khó chịu, nước ngầm có mùi hôi nguyên nhân là do các túi khí trong lòng đất được bơm lên theo dòng nước (mùi bùn đất) hoặc do nguồn nước thải, sự phân hủy chất hữu cơ ở khu vực xung quanh thấm vào mạch nước ngầm (mùi trứng thối). Nước có mùi tanh có thể do trong nguồn nước có các Ion sắt, mangan. Đối với nguồn nước máy, nguồn nước trước khi vào hệ thống đường ống luôn được kiểm soát chặt chẽ. Do đó, hiện tượng nước có mùi hôi hoặc đục, vàng là do sự cố trên đường ống hoặc áp lực nước tăng mạnh tại khu vực nào đó làm bong tróc lớp rỉ sét bên trong đường ống. Có thể liên hệ chi nhánh cấp nước tại địa bàn để phản ánh về hiện tượng này.

Nước máy có uống trực tiếp được không?

Theo kết quả giám sát của Trung tâm Y tế dự phòng, nguồn nước sau xử lý tại các nhà máy nước đạt tiêu chuẩn nước ăn uống. Tuy nhiên, do hệ thống đường ống cũ kỹ, có khả năng nhiễm bẩn trong quá trình vận chuyển từ nhà máy nước đến nhà dân, ngành y tế khuyến cáo người dân cần xử lý nước trước khi uống. Hơn nữa, để khử trùng nguồn nước phòng tránh vi sinh vật gây bệnh, nguồn nước máy luôn có một lượng Clo dư nhất định, do đó, việc lọc lại nước nằng thiết bị lọc nước uy tín sẽ loại bỏ dư lượng hóa chất có trong nước.

Dùng nước đóng bình, nước đóng chai có an toàn không?

Nước đóng chai, đóng bình có an toàn không còn tùy thuộc vào quy trình xử lý nước, quy trình súc rửa vỏ bình, chất liệu vỏ bình, vệ sinh cơ sở sản xuất, vệ sinh nhân viên…. Vì vậy nước đóng bình/ đóng chai chỉ an toàn khi rõ nguồn gốc, từ các công ty lớn, uy tín. Một trong những thương hiệu nước đóng bình, đóng chai chất lượng và uy tín nhất hiện nay là Jovita

Gia đình tôi luôn thực hiện ăn chín uống sôi. Tuy nhiên tôi nghe thông tin nước đun sôi để nguội không thật sự an toàn. Sự thật là sao thưa bác sĩ?

Việc đun sôi nước là 1 phương pháp khử trùng nguồn nước vừa kinh tế vừa dễ thực hiện. Tuy nhiên:

+ Đun sôi nước chỉ tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh, không loại bỏ được kim loại và hóa chất

+ Nước đun sôi để nguội chỉ nên uống trong 2h. Lưu trữ thời gian lâu sẽ bị tái nhiễm vi khuẩn từ môi trường bên ngoài

Bạn nên lựa chọn sử dụng các loại nước đóng bình, đóng chai để bảo vệ sức khỏe gia đình. Đặc biệt là sử dụng là máy lọc nước tích hợp công nghệ RO+UV+MF cam kết loại bỏ các vi khuẩn, vi-rút nguy hại.